5 хоног

За сайхан наадмын сарын мэндийг хүргэе ээ. Хүмүүс сайхан амраад л хөдөө гадаа яваад л зарим сум аймгууд наадмаа хийгээд л, хуушуурын үнэр айргийн сэнгэсэн чимчигнээн, уяаны морьд уяагаа тойрч чавхалзаад л, нар хоргодож шөнөжин мандчих гээд л тун чиг урамтай байгаа байх даа.


Ийм л үед нутгаа гүү мөн их санана шүү дээ. Азтай аавын охин юм болохоор наадмын үеэр цуглуулж ой тоондоо урлаж үлдээсэн зөндөө гоё дурсамжуудтай болохоор надад 7 сар үнэндээ л бөөн дурсамж, догдлол сэргээсэн сар байдаг юм. Харин сүүлийн 6 жилийн турш 7 сарыг өвөлд өнгөрөөгөөд жаахан урамгүй л суугаад байгаа. Хойтонгийн наадмаар хань ижлээ дагуулаад нутагтаа очиж наадмын нээлт үзэж, наранд цохиулж, гоё бөхчүүд харж шүлсээ гоожуулснаа хуушуурын оочирт зогсож нуугаад, шаргал наранд аагтай айрганд халамцмаар санагдаад байх нь юуных вэ.


Ганган дээлээр ижилсэж сурын харваанд цэцээ үзмээр л байна шүү.


Энэ жил харин ашгүй наадмаар амарч таарч байгаа, хуушуураа хийж идээд монгол дуугаа сонсож жаал гиюүрнээ гээд л төлөвлөөстэй.


Ай даа алтанхан наадам минь, цэл ногоохон нутаг минь, жоохон гүзээтэй ч хийморь сэргээсэн сайхан бөхчүүд минь. Гэснээс би нэг бөхөд аймаар дуртай охинтой их сургуульд байхдаа найзалдаг байжулээ. Байнга бөх ярина, бөх хүнтэй л сууна гэнэ, Бөхийн өргөөгөөр л эргэлдэж байна, өөрөө ч бөх төрүүлчмээр өндөр сайхан охин байсан сан. Бөх хүнтэй суусаан дөнгөж их сургуулиа төгсөөд л , нутгийнхаа арслан билүү нэг залуутай суусан, одоо 3 дэрсхэн хүүтэй ёстой л мөрөөдлөөрөө амьдарч яваа бүсгүй. Удахгүй бөх хөвгүүдийнхээ дээлийг бэлдээд л наадмын өглөө хөл газар хүрэхгүй л сууж байх байх даа. Тэр үед хөөрхөн байжээ, бөхчүүдийг харж баясахаас эхнэр нь болно гэж хэзээ ч бодож байгаагүй юм даг миний хувьд гэхдээ л хэсэг найзыгаа дагаж бараа болж явсан явсан.
Гэснээс гарчигандаа хамаатай ганц өгүүлбэр бичие. Явахад 5 хоног үлдэж, пасспорт маань намайгаа зориод л замдаа явж л байгаа даа.

7 хоног

7 хоног үлдчжээ. 5 долоо хоног үлджээ гээд л саяхан л тоолоод сууж байсан санагдах юм гэтэл юу юугүй хаяанд тулаад иржээ гэж. Сэтгэл санаа уже тийшээ явцан энд биенээс цаашгүй бор царай л суужийна ш дээ ер нь бол.


Шотландад цаг агаар дулаахан байгааг харах л тун чиг урамтай. Манай энд ойрдоо чухам л хүйтэн байна шүү дээ. Энд цахилгааны үнэ ерөнхийдөө өндөр талдаа, би чинь одоо ганцаараа алдаг оног байдаг байж л сард 150-200 $ төлдөг юм. Анх ирээд тусдаа гарсны дараа жижиг байшин түрээслэдэг байсан мөртлөө л сарын тогны мөнгө 80-120 $ гарахад нь ухаан алдах шахдаг байлаа. Тэгсэн мөртлөө халуун усаа гаазаар халаадаг тэрний мөнгө гэж бас тусдаа байхад шүү дээ.
Юу вэ гээл амьдрал барзгар санагдаж байгаа юм чинь. Сүүлдээ сурсаан, гэхдээ энд ядаж ус нь үнэгүй, ямар нэгэн байдлаар усны мөнгө гэж төлдөггүй болохоор Австралиас хамаагүй дээр.


Энэ мэт шалтгаанаар Австрали явахыг их л хойшлуулж байна даа. Тэгээд одоо шаардлага бол өдөр ирэх тусам нэмэгдээд байгааг хараад л байгаа. Ядаж энд уул уурхай багатай болохоор ажил бол тийшээх шиг элбэг биш гэх мэт.


Манай офисийн цонх хагарсан байна өнөөдөр ирсэн, сайхан сэрүү татаал сэргэг нь аргагүй л сууж байна даа ер нь бол.


Энэ зунд байгаа халууцаад байгаа хүүхдүүд рүү жаахан цан хүүрэг явуулнаа.

Зүгээр л

Зүгээр л амьдармаар хааяа санагдах.
Би анх оюутны ширээнээс гараад ажилын талбарт хөл тавьснаас хойш хүний урманд зүгээр суугаагүй юм байна. Завсар хооронд нь сургуульд сурч ганц хоёр жил ажлаас завсарлаж байсан хэдий ч сурна гэдэг чинь бас өөрөө ажил болохоор тэгээд амраад явснаа санахгүй байгаа юм.


Харин одоо л нэг амарчмаар айлын гэргийн ажил хиймээр, хоол унд хийж сурмаар, нөхрөө өглөө эрт ажилдаа явахад нь үнсэж үдээд орой ирэхэд нь амттай хоол дулаахан гэртээ угтаж таавчгий нь дөхүүлж пийвийг нь груушкинд хийж өгмөөр ч юм шиг нууцхан хүсэл төрөх болсон нь юуных вэ.


Гэхдээ гэртээ суугаад сар болохгүй тэр хэмнэлийг үзэн ядна гэж мэдээд байгаа л даа, бас дээрээс нь манай нөхөр "аа мэдэхгүй чи ч хоол ундтай угтана гэж юу л бол, орой ажлаасаа ирэхэд аягүй бол өөдөөс өдөржин гэрт суугаад уйдаж үхлээ, алив гарая аваад гар, сайхан газар оруул" гээд л сууж байх даа гээд байгаа. Үнэнийг бол мэдээл хэлээд байгаа байх.


Гэхдээ бас нэг тийм нууцхан хүсэл төрөөд байгаа юм. Энд амалсан хугацаагаа дуусгаад харин хаашдаа нүүхээс хойш шинэ газраа очоод дасаж байна гэх далимаар даруй хэдэн сар амрана гэсэн адын бодолтой. Манай нөхөр бол харин эсрэгээрээ ажлаас гарахаас өмнө тэндээ ажлаа олоод очвол найз нөхөдтэй болоход амар гэх юм.


Ойрд жаахан ядарсан чинь бүр илүү бодогдсон. 6 сарын дараа юу болох нуу харж л байя даа тиймээ.

7 банштай цай

Сайхан банштай цай чанаж уулаа ш дээ өчигдөр. Өнөө өглөө босоод ирсэн бие арай дээрдсэн маягтай. Тэгэхээр нь ажил руугаа гараад шидчихлээ. Ажил ихтэй бас дээрээс нь дараа долоо хоногоос амрах болохоор бас хүлээлгэж өгөх явахаас өмнө амжуулах зүйл гээд ердийн үеэс яалт ч үгүй л илүү ажлаар даруулчих юм.


Бас явах бэлтгэлээ базаана л гээд байсан хагас бүтэн сайнд хийнэ дээ гэж хөөрөгдөж явсаар хийсэн зүйлгүй л тулгачихлаа.


Шархүү л намайг авч явах юмнуудаа баглаарай бүр болохгүй бол тэр дэлгээд тавьсан чумдаан байгаа тэрийг чиглүүлээд шидээд байгаарай л гэсэн. Энэ вийкэндээр л бүгдий нь бөөгнүүлж байгаал чиглүүлээд шидчихээс. Тэгээд эр нөхөр өөрөө баглана биз гэхгүй юу.
Гэхдээ би юм хум баглахдаа дандаа тус тусад нь уутанд хийж баглах дуртай. Манай шархүү Чи, чиний уутнууд нээрээ намайг галзууруулах нь ээ л гэдгийн. Би чинь тэгж уутанд хийж багладаг болохоор янз бүрийн уутнуудаа хаяхгүй ээ. Цуглуулаад л байх нь тэр.


За тэр яах вэ, банштай цай гэснээс нээрээ үнэн байх шү энэ 7 ширхэг баншинд их учир начир байгаа. Эсвэл сайхан хонины махаар хуушуур хийгээд халуунаар нь гар хуруугаараа базаж байгаад идвэл бас л сайн гэдэг дээ. Сая Коюукинхаар хэсч явсан нэгэн нэргүй эрхэм витамин сайн ууж бай гэж бичиж үлдээжээ. Би нээрээ тэр нэмэлт витамин эрдэс бүтээгдэхүүн огт хэрэглэддэггүй юм аа, үнэхээр хэрэглэх хэрэгтэй юм боловуу. Мэддэг хүн байвал зөвлөөрэй.

Муухай өдрүүд

Муухай өдрүүд өнгөрсөн гэж найдая.


Бүтэн сайнаас хойш бие өвдөөд ханиад шиг мөртлөө толгой эргээд байдаг юмтай болсоон. Нэгдэхэд ажлаас өвчний чөлөө авч өдөржин гэртээ унтаад өнөөдөр бас за бас арай гайгүй юм болов уу гээд ажилдаа хүрээд ирсийн.


Толгой жаахан жаахан эргээд л явсан юм чих халть шуугиастай, тэгээд замдаа машин дотроо уйлаад ажил дээр ирж 00доо орж уйлаад арай гэж тайвширсан ч өдөржин толгой эргэж, өвдөж халуурч дотор муухайрч өнжив өө.


Манайхан чи яах гэж ирсийн гэх юм, ажилтай хүн яах юм хэвтээд байж чадахгүй юм чинь манай шархүү өдөржин гэртээ харь гэж гуйгаад сүүлдээ бүр аргаа бараад Just do as you are told ONCEгэнээ хаха, тэгээд нөгөөх нь явахгүйм л даа. Одоо харин нэг хуралд суучаад гэр лүүгээ гараад шидчихээс. Орой гэртээ очиж сайхан халуун шөл халааж уугаад унтаад өгье.


Өглөө босоход шал эрүүл болсон байна гэдэгтээ итгэлтэй байгаа.


Нээрээ энэ юуных вэ. Бодоод бодоод бодын шийр 4. Маамуутай бол биш юм байгаан.

6-22

Хүүе ээ анх удаа нисдэг тэргэнд сууж үзэх чинь ямар гоё юм бэ. Сууж үзээгүй хүмүүс байвал сууж үзээрэй.


Анх дээшээ хөөрөхөд нь айгаад нүдээаньчдаг байхгүй юу, тэгээд боджийснааа за ер нь бол 50 минут нүдээ аниад явчихад болохгүй ч юм алга гэж бодсийн.


Тэгсэн л манайхан хүүе ямар гоё харагджийнаа цэлмэг өдөр ингээд гоё шүү гээд байхаар нь сониуч зандаа дийлдээ нүдээ нээцээн.


Тэгээд л өнгөрөө замдаа ганц хоёр салхинд цохиулж донсолсноос өөр ноцтой зүйл болсонгүй. Гоё юм байлээ. Өнөөдөр буцаад ирэхэд бас гоё өдөр байж таараад их азтай байлаа.
Энэ эрчээрээ л өвлийг дайраал өнхөрнөө л гэцэн байгаа. Харин паспорт гардаггүй удаад байдаг юу болоодээнаа.

6-21

Жилийн хамгийн богино өдрийн мэнд хүргэе. Одоо эндээс эхлээд л өдөр уртсаад л нар наашлана гэхээр баяр хүрээд өөртөө баяр хүргэмээр ч юм шиг, эгэлхэн цэнхэр блоогтоо баяр хүргэмээр ч юм шиг, Золбоодоо баяр хүргэмээр ч юм шиг гээл жаал галзуурвал яаж байна.


Гэснээс хоёр өдрийн дотор хамаг зүйл өөрчлөгдөөдөө, нөгөө сургалт чинь хойшлоод дараа долоо хоногт болохоор болонгуут би хуралд яалт ч үгүй явахаар болж таараад ингээд нисдэг тэргэнд суугаад явлаа даа өнөөдөр. Хамаг захиалсан юмаа цуцлах гэж наян таван л юм боллоо. Сургалт хаа байсан өөр хотод болох байсан болохоор буудал, унаа гээд л захиалга өгсөн байсан юм.


Хүйтэн байна ойрдоо, гар хөл байнгын мөс явдаг болсон, ядахад шархүү гэртээ байхад би оройдоо хөл гараа наагаад дулаацдаг бол байхгүй үед нь өглөө үдэшгүй л мөсөн хөл гартай явах боллоо.


Бороо ихтэй байна ойрдоо өглөө үдэш харанхуйд бороотой нойтон замаар явж байхаар гээд уурхайн байшинд хоноод байгаа, аймаар том нисдэг жоом ороод ирцэн явж байсан, тэрийг алах гэж хор бараг бүтэн савыг цацаад өөрөө бараг муужраад унасангүй. Гэхдээ дайснаа дарж дархан цолоо мандуулсан.


Явах ойртоод л байгаа, пасспорт гараагүй л байгаа хаха, би гэхдээ энэ удаад өөрийн бодлогогүйгээс боблж хойшлуулаагүй тул за болох байлгүй гээд санаа уужуу байгаа, манай шархүү л миний өмнөөс түгшээстэй.


За тэгээд маргаашнаас надтай цуг хоног тоолоод өдөр уртасахыг мэдрээд л гүйгээд байя даа хэдүүлээ.